کد مطلب:22140 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:32

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

چگونه داراي خلوص مناجات و اشك چشم شويم؟

اشك چشم و حال و هواي خوش دعا و عبادات وجود يك علت بسيار مهمي را مي طلبد و آن رقت قلب است يعني دل انسان بايد رقيق گردد و سنگدلي تبديل به نازك دلي شود براي بدست آوردن رقت قلب بايد اسباب و عللي را با دل آميخته و عجين كرد كه پاره اي از اسباب رقت قلب اينها هستند: 1- اجتناب از گناه: قال علي(ع) «ما جفت الدموع الا بقسوة القلوب و ما قست القلوب الا لكثرة الذنوب» (وسائل الشيعه، ج 11 ص 337 روايت 5 به نقل از سرالاسراء استاد علي سعادت پرور ج 2 ص 473 روايت 8). حضرت علي(ع) مي فرمايند: اشكها خشكيده نشد مگر به خاطر سنگدلي ها و قساوت قلب ها و قلوب با قساوت نشد مگر به خاطر زيادي گناهان بنابراين ريشه اشك نداشتن قساوت قلب است و ريشه قساوت قلب گناه است پس ريشه اشك داشتن رقت قلب است و ريشه رقت قلب پرهيز از گناه است. 2- زهد در دنيا: مولي علي(ع) مي فرمايند: «ان الزاهدين في الدنيا تبكي قلوبهم و ان ضحكوا» (نهج البلاغه خطبه 113 به نقل از همان ج 1 ص 431روايت 2) زهد ورزان در دنيا قلب هايشان مي گريد و گر چه بظاهر بخندند گريه قلب همان رقت قلب است و با زهد در دنيا حاصل مي شود و زهد نه يعني مال نداشتن بلكه يعني دل را درگرو مال و آمال نگذاشتن. 3- ترك آرزوهاي دراز: يعني آرزوهاي طولاني از دل رفته گردد در روايتي خداوند تبارك و تعالي به حضرت موسي(ع) مي فرمايند: «لا تطول في الدنيا املك فيقسو قلبك و القاسي القلب مني بعيد» (اصول كافي ج 3 ص 329 به نقل از همان ج 2 ص 473 روايت 7) آرزويت را در دنيا طولاني مكن تا كه قلبت با قساوت گردد و كسي كه قساوت قلب دارد از من دور است. 4- كم خوري: مولي علي(ع) مي فرمايند: «من كثر طعم سقم بدنه و قسا قلبه» هركس طعامش زياد شود بدنش بيمار و قلبش با قساوت مي شود. مراد از كم خوري آن است كه انسان به حدي بخورد كه از پر خوري مريض نشود ملاك اين است كه از پرخوري بدنش بيمار نگردد پس اگر از افراط در كم خوري هم كسي مريض شود مذموم و نكوهيده مي باشد بهرحال بدن چون مركب پرواز روح است بايد قوي و چالاك باشد غذاهاي مقوي بخورد ولي هنوز اشتها دارد دست بكشد. 5- تأسف طولاني بر غفلات گذشته و هلكات آينده: مولي علي(ع) مي فرمايند: «ان للذكر لاهلا اخذوه من الدنيا بدلا... جرح طول الاسي قلوبهم و طول البكاءاعينهم» براي ذكر اهلي است كه ذكر را بجاي دنيا اخذ كرده اند (اين اهل ذكر ويژگي هايي دارند كه دو تا از آنها اين است) درازي حزن و اندوه دلهايشان را و گريه طولاني وهميشگي چشمهايشان را جريحه دار ساخته. اين تأسف و اندوه طويل و هميشگي نه مثل تأسف اهل دنياست كه نكوهيده و پست باشد بلكه تأسفي است كه قلب را از كثافات دنيا مي كند و دل را رقيق و گريه گهگاهي را به ناله هميشگي مبدل مي سازد. تمامي اين اسباب بايد رفيق دل شود تا قلب رقيق گردد و در نتيجه چشم بگريد و حال خوش اقبال كند.